Zwiefache
Zwiefache sind taktwechselnde Tänze, bei denen sich Walzer- (W), Dreher- (D) und gelegentlich auch Polkaschritte (P) nach einem bestimmten Muster abwechseln. Es gibt ganz regelmäßige Zwiefache z.B. die "Olde Kath" aber auch solche, bei denen mehrere verschiedene Muster nacheinander oder ineinander verschachtelt vorkommen. Je nach Region können die gleichen Zwiefachen verschiedene Namen haben oder es treten unter ein und demselben Namen Zwiefache mit verschiedenen Schrittkombinationen auf.
Nach Ausführungen von W.A. Mayer auf dem Tanzseminar "30 Jahre Tanzforschung" der LAG Tanz in Bayern am 5. Juli 2003, ist der Begriff "Zwiefache" im Jahre 1784 entstanden, nicht aber die Tanzkategorie, die wir heute darunter verstehen. Die Gegend um Cham ist wohl der Ursprung des heutigen Zwiefachen. Verbreitet ist er im Bayrischen Wald, in der Hallertau, der Oberpfalz, in Franken, Oberbayern und in Böhmen. Im Volkskundeinstitut in München sind an die 10000 Zwiefachen-Melodien archiviert mit etwa 500 Schrittvarianten.
Im Nachfolgenden sind einige Zwiefache mit "Gebrauchsanweisung" alphabetisch geordnet, wobei im Namen bestimmte bzw. unbestimmte Artikel weggelassen wurden. Die Zwiefachen können bei identischer Taktfolge und gleicher oder anderer Melodie und verschiedenen Namen tragen; soweit dieses bekannt ist, wurde es berücksichtigt. Es kommt auch vor, daß völlig verschiedene Zwiefache den gleichen Namen tragen. Diese stehen hintereinander und sind mit "Andere Version" oder dergl. bezeichnet. In der Liste wird jeweils nur ein Durchgang beschrieben, danach folgende Wiederholungen sind nicht notiert. Die Abkürzungen bedeuten:
W = Walzerschritt (ein Takt), D = Dreherschritt, P = Wechsel- oder Polkaschritt (ein Takt).
|
:|DDDD WW|: 4 mal, danach 2 mal :|WWW WWDD W DDWW|: |
|
WDWD WDWW |
|
Einleitung: DDWW DDWW kommt nur zu Beginn vor. DDWW DDWW WWWW DDWW |
|
:|DDWW DDWW|: 2 mal, dann :|WWWW DDWW |: 2 mal |
|
WWDD, regelmäßig |
|
WWWW dann :|WDD WDD WWDDD WWDDD|: 2 mal |
|
:|WDD WDD WDD WW|: 2 mal, danach 2 mal :|WWWW DDDD WW|: |
|
:|DDWW WWWW|: 2 mal, danach 8 mal :|DWW|: |
|
:|WW DD WWWW|: 2 mal, danach 2 mal :|WW DD WW|: |
|
PP und 12 mal D, regelmäßig |
|
:|WDD WW|: 2 mal, danach 2 mal :|WDD WDD WDD WW|: |
|
WWWW WWWW danach DDWW DDWW |
|
:|WDD WDDDD WW|: 2 mal, danach 2 mal :|WWWW DDWW|: |
|
WWDD WWDD WWWW DDW DDWW |
|
:|WDD|: 4 mal dann WD, anschlie#223;end :|WDD|: 5 mal und wieder WD |
|
WW DDDD, regelmäßig |
|
WWDD, regelmäßig |
|
:|WDD|: 7 mal, WW |
|
:|DD WW|: 4 mal, :|WWWW DDWW DDWW|: 2 mal |
|
WDD WDD WWWDD, WDD WDD WWWW |
|
DDWW, regelmäßig |
|
WWDDD, regelmäßig |
|
:|DDDD WW|: 4 mal, danach 2 mal :|WWWW WDD WDD WW|: |
|
WWDD WWDD WWWW DDW DDWW |
|
:|DD WW|: 4 mal, danach 2 mal :|WWWW DD WW|: |
|
DDWW DDWW WWWW DDWW DDWW DDWW WWWW DDWW WWWW DDWW |
|
:|WDD WDD WDD WW|: 2 mal, :|WWWWW DDWW|: 2 mal |
|
:|WWWWW DWW|: 4 mal, danach 8 mal :|DDWW|: |
|
WWW DDD WW dann 2 mal :|WWWW DDD WW|: |
|
:|DDWW|: 4 mal, :|DDDD WW|: 4 mal |
|
:|WDDW DDDD DDWW|: 2 mal, danach 4 mal :|DDDD WW|: |
|
:|WDD WDD WDD DDD DDD|: 2 mal, danach 4 mal :|WW DDD|: |
|
:|DDDDWW|: 4 mal, :|WWWW DDDD WW|: 2 mal. |
|
WWDDD WDD WDD WWDDDWDDWW WDD WDD WDD WDD WWDDDWDDWW |
|
:|DDWW|: 4 mal, :|WWWW DDWW|: 2 mal. |
|
DDWW DDWW DW DW DDWW |
|
DDWW, regelmäßig |
|
DW DW DDD WW DW DW DDD WW DDWW DDWW DW DW DDD WW |
|
DDDD WW, regelmäßig |
|
:|WDD WWW DDWW|: 2 mal, danach WDD WDD WWWW WDD WWWDD WW |
|
DDWW DDWW DDWW DDWW, danach 2 mal :|WWWW DDWW|: |
|
:|DDWW|: 4 mal, danach 2 mal :|WDD WDD DDWW|: |
|
:|W DD WW|: 4 mal, danach WWWW und 2 mal :|W DD WW|: |
|
:|WWWW DDDD|: 2 mal, :|WWWW WWWW WWWW DDDD|: 2 mal |
|
:|WDD|: 7 mal, WW |
|
:|WDD WDD DDWW|: 2 mal, dann :|WDD WDD WDD WW|: 2 mal. |
|
:|DDDDW|: 4 mal, :|DW|: 4 mal, :|DDDDW|: 2 mal. |
|
:|DDDWW|: 4 mal, :|WWWWWW DDDWW|: 2 mal |
|
DD WW DD DD WWW dann: |WW DD WW DD W|: 2 mal |
|
:|D|: 16 mal, danach 2 mal :|DD WW|: und dann DW DW DDDD |
|
:|DDWW|: 5 mal, danach DDDDDDWW |
|
:|DDW DDWW DDDDW DDWWWW|: 2 mal, danach 2 mal :|DDWWWWWW DDWW DDDDWW|: |
|
WWWW WWWW WWDD WWDD WWDDD WWDDD |
|
:|DDDD WW|: 4 mal, danach 2 mal :|WWW DDD DDWW|: |
|
DDWW DDWW DDWW DDWW DDWW WWWWW DDWW DDWW |
|
:|WWW DD WWWW|: 2 mal, danach 2 mal :|WDD WDD WDD WW|: |
|
WWDDDD WWDDDD WWDD WWDD WWDDDD WWDDDD WWDDWWW, danach 2 mal :|WDD WDD WDD WW|: |
|
DDDD WW DDDD WW WWWW DDDD WW |
|
DWW regelmäßig |
|
:|DDW DDDDWW|: 2 mal, danach 2 mal :|WWWW DD WW|: |
|
:|DDWW DDDD|: zweimal, dann zweimal :|DDDD WWDD WW DDDD|: |
|
WDD WDD WDD DDD WW WW WDD WDD WDD DDD |
|
:|DDWW|: 4 mal, danach 4 mal :|WDD WD|: |
|
16 W, :|DD WWW DDWW DDWW|: 2 mal |
|
:|DDWW DDWW DDDD|: 2 mal :|DDDWWW DDDDD WWWW|: 2 mal |
|
:|WWDDW WWDDW|: 2 mal, danach 2 mal :|WW DDWW|: und dann 2 mal :|WWWW DDWW|: |
|
WWWW WWWW DDDD WW DDDD WW DDDD WWWW |
|
DDDDDDWW DDDDDDWW DDWW, danach 2 mal :|DDWW DDDD WWW|: |
|
WWDD, regelmäßig |
|
:|WW DD|: 4 mal, danach 2 mal :|DDDD WW DD|: |
|
DDDD WWWW WWWW DDDD WWWW |
|
:|WDD WDD WDD WW|: 3 mal, dann 2 mal :|DDDD WW WDD WDD WDD WW|: 2 mal |
|
WWWW WWWW :|DDDD WW DDDD WW|: 2 mal |
|
DDDDWW, regelmäßig; |
|
:|WWWW DDW DDWW|: 2 mal, danach 2 mal :|WWDD WWDD WWWW DDW DDWW|: |
|
:|WWDD WWDD WWDD|: 3 mal, danach WW DDD |
|
WWWW DDW DDW DDWW DDW DDWW |
|
WWDDDD, regelmäßig |
|
WWDD, regelmäßig |
|
WDD WDD WDD WW |
|
:|DDDD WW|: 4 mal, danach 2 mal :|DD WW|: |
|
WW DDDD WW DDDD WWDD WWDD WW DDDD WW DDDD WWDD WW, dann 2 mal :|WDD WDD WDD WW|: |
|
DW DDWW DDDWWW |
|
WWDDDD WWDDDD WWDD WWDD WWDDDD WWDDDD WWDDWW, dann 2 mal :|WDD WDD WDD WW:| |
|
WWDDDD, regelmäßig |
|
16 mal D, DDWW DDWW DWDW DDDD |
|
:|WDD WDDDD WW|: 2 mal, danach WDD WDD WDD WW |
|
:|DW DW DDDW|: 2 mal, danach 4 mal :|DW|: dann 2 mal :|DW DW DDDW|: |
|
:|WDWW|: 6 mal, dann :|WWDDW|: 4 mal, anschließend :|WDWW|: 4 mal, dann :|WWDDW|: 4 mal, zum Schluß :|WDWW|: 4 mal, dann :|WWDDW|: 8 mal (Keine Garantie für die Richtigkeit der Angaben!) |
|
:|WDD WWW|: 3 mal, danach WDD WW, und :|W|: 16 mal |
|
Einleitung: DDW DDW kommt nur zu Beginn vor. WWW DD WWW DD WDWD DDDD WW |
|
:|WWW DDD WWW DD|: 2mal, WDDD WDDD WWWDD WDDD WDDD WWDD |
|
:|WWWW DDDD WW|: 2 mal, danach 2 mal :|WDD WDD WDD WW|: |
|
DDDD WW, regelmäßig |
|
DDWW DDWW DDDDWW DDDDWW |
|
DDWWW DDWWW DDWWW DDWW |
|
DWW DDDD DWWD |
|
WWWW DDDD WW WWWW DDDD WW WWWW DDDD W DD WW WWWW DDDD W DD WW |
|
:|DDWW|: 4mal. Dann stampft der Bursch mit links auf und dreht sich mit 4 Schritten einmal links herum. Gleichzeitig dreht sich das Dirndl einmal recht herum, stampft aber nicht. Anschließend tanzen beide mit vier Schritten in Körblfassung Dreher rechts herum. Beim Innviertler Luada gibt es kein Auseinanderdrehen; es werden hier statt der Figur nur Dreher getanzt. |
|
:|WDD|: 7 mal, danach WW |
|
:|WWWW DDDD W DDDD WW|: 2 mal, danach 2 mal :|WWWW WW DDDD W DDDD WW|: |
|
WWDD WWDD WWWW DDW DDWW |
|
:|DDDDWW|: 2 mal, danach DDDD WWW DDWW |
|
DDWW DDWW DDWW DDWW DDDDWW DDDDWW |
|
DD WW DDD, danach :|DDW|: 4 mal |
|
:|DDWW|: 4mal, danach 16 mal :|W|: |
|
:|W|: 12 mal, :|DDWW|: 1 mal, :|W|: 12 mal, :|DDWW|: 2 mal, :|W|: 12 mal, :|DDWW|: 3 mal, :|W|: 12 mal, :|DDWW|: 4 mal, :|W|: 12 mal, :|DDWW|: 3 mal, :|W|: 12 mal, :|DDWW|: 2 mal, :|W|: 12 mal, :|DDWW|: 1 mal. |
|
:|DDW|: 8 mal, danach 4 mal :|DD WWW|: |
|
:|WW DDD|: 3 mal, WWW |
|
WWWD WWWD WWWD WWWD DDDD WW DDDD WW |
|
WWDD WWDD WWDD WWWW |
|
:|WDD WDD WDD DDD DDD|: 2 mal, danach 4 mal :|WW DDD|: |
|
:|DDDDWW|: 4 mal, danach 2 mal :|DDW DDW DDW DWD|: |
|
:|WWWW DDDD WW|: 2 mal, danach 2 mal :|WWDD WWDD WWWW DDDD WW|: |
|
WWDD WWDD WWDD WWWW |
|
:|WWDD WWDD WWDD WW|: 2 mal, danach DDDD DDDD und dann 2 mal :|WWWW DDD|: |
|
DDDW DDWW, dann 2 mal :|DDDD DDDD WW|: |
|
:|DDDW DDWW|: 2 mal, danach 2 mal :|DDDD DDDD WW|: |
|
:|DDWW|: 4 mal, danach 4 mal :|DW|: |
|
WWDD, regelmäßig |
|
:|WDDD WDDD WDDD WW|: 2 mal, danach 2 mal :|WWWW DDD WW|: |
|
DDDD WW, regelmäßig |
|
:|WWDD|: 4 mal, :|DDDD|: 4 mal |
|
:|WWDDD|: 2 mal, dann 2 mal :|WWWW WWDDD|: |
|
:|DDDDWW|: 4 mal, danach 2 mal :|DDDD DDDD DDDD WW|: |
|
WWWW WWWW, :|WWD|: 4 mal, danach 2 mal :|WW DDD WW DDD|: |
|
:|WDDD WDD WDDD WW|: 2 mal, danach 2 mal :|DW DWW DWWW DDDWW|: |
|
:|WDD|: 2 mal, danach WDDD DDDW, dann :|D|: 10 mal und WW |
|
:|DDDD WW DD WW|: 2 mal, danach 4 mal :|DW|: |
|
:|DDWW DDWW DWWWW|: 2 mal, danach 4 mal :|DDDWW|: |
|
WWDD WW WWDD WDDW WWDD WDDW WWDD WW, danach 2 mal :|WWWW DDW DDWW|: |
|
WDD, regelmäßig |
|
WWDD WWDD dann 12 mal :|DDWWW|: |
|
:|DDW DD WW|: 2 mal, danach 2 mal :|DDW DDD WW|: |
|
:|WW DD|: 4 mal, :|DDDD|: 4 mal. |
|
:|WDDD WDDD WWWW|: 2 mal, dann WDDD Einige Kapellen spielen nach 2 Durchgängen 8 Walzer |
|
DDDD WW regelmäßig |
|
:|WDD WDD WDD DDD DDD|: 2 mal, :|WWDDD|: 3 mal, WWDD |
|
WWDDDDD, regelmäßig |
|
:|DDWW|: 16 mal, danach 4 mal :|WW DDDD|: dann 2 mal :|DDDD DDDD WW DDDD|: |
|
DDDDDD WW, regelmäßig |
|
DDWD, regelmäßig |
|
WWDD WWDD WWDDDD WWDD WWDD |
|
WWWW DDDD DDDD WW |
|
DDWW DDWW DDWW DDWW, danach 2 mal :|WWWW DDWW DDWW|: |
|
:|DDDD DDWW|: 4 mal, danach 2 mal :|WWW WW DDWW|: |
|
DDWW DDWW DDWW DDWW DDDDWW DDDDWW |
|
:|WWWW|: 2 mal, danach 2 mal :|DDDD WW|: |
|
WW DDD, regelmäßig |
|
:|DDDD WW|: 4 mal, danach 8 mal :|DD WW|: |
|
:|DW|: 7 mal dann W, :|DW|: 7 mal dann W, :|WDDW|: 4 mal :|DW|: 7 mal dann W, :|WDDW|: 4 mal, 16 mal W |
|
:|WWWW DDDD WW|: 2 mal, danach :|WWWWW DDWW|: 2 mal, dann :|DDDD WW|: 4 mal. |
|
:|DDW DDW DDWW|: 2 mal, danach 2 mal :|DDW DDDD WDD DDW DDW DDWW|: |
|
:|WWWW DDDD WW|: 2 mal, danach 2 mal :|WWWW WWWW WWWW DDDD WW|: |
|
DW DW DDDW regelmäßig |
|
DDDD WWDD DDDD WWD WWDDD WWDDD WWDDD WWDDDD |
|
:|WDDD WDD WDDD WD|: 2 mal |
|
:|DWD WWD WWW DDD WW|: 2 mal |
|
:|WWDDD WDDW DDWW DDDW DDWW|: 2 mal, danach 4 mal :|WDD|:, dann WWDDD WDDWW |
|
:|WDDW DDDDWW|: 2 mal, danach 2 mal :|WWDD WWDDW|: |
|
:|WWWDD|: 4 mal, danach 4 mal :|DDDWW|: |
|
:|DDWWW DDWDD|: 2 mal, danach :|WDDD WDDD DDWDD|: 2 mal |
|
DWDW DWDD DDDD DWDW WWDD DW |
|
WDD WDD WDD DDDD WDD WW |
|
DDDDWW, regelmäßig |
|
:|DDDD WW|: 4 mal, danach 2 mal :|WWWW DDDD WW|: |
|
:|WWDD WDD WDD WWDD WDD WW|: 2 mal, danach 4 mal :|WDD WDD WDD WW|: |
|
WDD WDD WDD WDD WDD WW |
|
DDWW DDWW WWWW DDWW |
|
DP DDP, regelmäßig |
|
:|DD WWW DDWWW|: 2 mal, danach 2 mal :|WWWW DDD WWW|: |
|
DW DW DDDW regelmäßig |
|
:|DDW|: 8 mal, :|DDWW|: 4 mal |
|
DDWW, regelmäßig |
|
:|DDDD WW|: 2 mal, WWWW DDDD WW, danach 2 mal :|DDDD WW|: und dann 2 mal :|WWWW DDDD WW|: |
|
:|WW DDDD|: 2 mal, danach DW DW DW DDDD DW DW DW DDDW |
|
WWWW DDWW DDWW |
|
WDD WDD WW |
|
WWWW DDDD WW |
|
WWD, regelmäßig |
|
:|WWDD|: 4 mal, danach 1 oder 2 mal :|WWWW WWDD WWDD|: je nach Musik |
|
:|DDDDWW|: 4 mal, WWWW DDDDWW DDDDWW, dann 2 mal :|WDD WDD WDD WW|: |
|
DDWW, regelmäßig |
|
:|W|: 12 mal, danach 2 mal :|DD WWW DD WWW DD WW|: |
|
WW DDD, regelmäßig |